Nisan.2021 Perşembe Günü Saat 21.00 de Türkiye Çevre Platformu ile birlikte İç Anadolu Çevre Platformu’nun internet ortamda bilgilendirme ve değerlendirme toplantısı yapıldı.Toplantıda Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü ve Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Prof. Dr. Fetullah Arık tarafından “Obruklar” konusunda sunum yapıldı. Prof. Dr. Arık; “Obruk; Yer altı suyunun, karbondioksit ile birleşimi sonucu karbonik asit oluşur. Bu karbonik asit kireç taşının yoğun olduğu toprakları zamanla çözerek yer altında mağaralar oluşmasına neden olur, bir müddet sonra mağaranın üstünde bulunan toprak çöker işte bu çökme sonucu oluşan derin çukurlara obruk denir. Kısaca Obruk; yer altı sularının toprak ile etkileşime girmesi sonucu oluşan yer altı boşluklarının yüzey ağırlığını taşıyamayıp çökmesi sonucu oluşan derin çukurlardır. Obruklar, dikey bir şekilde derine doğru inen ve büyük bir bacayı andıran karstik kuyulardır. Obruklar bir huni şeklinden daha çok, bir kazan biçimindedir. Obruklar; oluşum süreçleri, oluşum hızları, kayaç türü ve tehlikelerine göre sınıflandırılırlar. Bunlar çözünme obruğu, çöküntü obruğu, örtü kayacı obruğu, yıkılma obruğu, yayvan obruklar, gömülü obruklardır.”Bu sınıflamanın dışında obruklar, mekanizmaları bakımından:1. Erime; Yağış ve yüzey suyu süzülme yoluyla ince yüzey tabakasından geçer, alttaki eriyebilen kayaçlar topraktan sızan sularla çözünürler ve kireçtaşı içerisinde bulunan doğal boşluk, çatlaklar çözünmeyle genişler ve azda olsa üzerinde bulunan toprak ile dolmaya başlar. Çözülme sonucu yüzeyde yavaş yavaş çözülmeye bağlı olarak erime şeklinde meydana gelen obrukları oluşturur.2. Oturma; Aynı şekilde kum gibi kohezyonsuz zeminler, özellikle kalın yüzey tabakasının bulunduğu bölgelerde yüzey tabakasının altında bulunan kireç taşlarının yeraltı suyu ile çözülmesi ve daha sonrasında su seviyesinin çekilmesi ile birlikte üzerlerinde bulunan kumlu yapı ile dolar. Sonrasında kumlu yapı boşlukları doldurdukça yüzeyde yamaç eğimi düşük, derinliği fazla olmayan oturmalar şeklinde olan obruklar bırakır.3. Çökme; Kohezyonlu zeminlerde özellikle killi kalın yüzey tabakalarının bulunduğu bölgelerde yeraltındaki boşlukların zamanla genişleyip mağara sistemi içerisinde zaman zaman killi yapının parçalanıp çökmesi ve en sonunda çatı görevi gören yüzeydeki killi yapının bir anda çökmesi sonucu dik kenarlı çökme tipi obruklar oluşturur.” Dedi.Ülkemizde obruklar en çok Konya Kapalı Havzasında ve özellikle Karapınar yöresinde görülmekte olup; Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin yaptığı araştırmaya göre Karapınar’da obruk sayısı 505 adettir. Obrukların bu kadar hızlı artmasının sebeplerinden birinin de yeraltı sularının azalmasıdır.Obruklar Dünya’nın birçok yerinde görülen jeolojik oluşumlar olup; sunum sırasında Prof. Arık konu ile ilgili bir çok resim, şekil ve şema paylaştı. Örneğin Amerika’da meydana gelen bir obruk; bir evi ve içinde bir çocuğu yutmuş. Henüz bölgemizde can kayıplı bir vaka olmamıştır. Ancak olmayacak demek değildir. İnternetteki resimlere baktığımızda evlerin yakınında obruk oluşumları görülüyor.Hoşça kalın