Karapınar bölgesinin önemli hayvancılık kollarından biri olan süt sığırcılığında kârlılık yüksek döl verimi, sağlıklı ve yüksek süt verimi ile birlikte sağlıklı buzağı alınmasına bağlıdır. Bu 3 temel unsuru sağlamanın yolu konforlu bir barınak sisteminden geçer. Ancak genellikle işletmeye maddi bir yük olarak görülen konfor ya göz ardı edilir ya da işletme kurulduktan sonra bir takım değişikliklerle sağlanmaya çalışılır. Bu kavramı biraz inceleyelim yani konfor diyerek nelerden bahsettiğimizi konuşalım.Konfor kavramı barınak ve durak tasarımı, hayvan yoğunluğu, hijyen, havalandırma ve aydınlatma gibi bir çok faktörü kapsar.
Süt sığırı işletmelerindeki sürünün genel inek konforu; inekler ve serbest duraklar arasındaki etkileşime dayanır. İşletmeler konforu arttırmak için barınak ve durak tasarımını göz önünde bulundurmalıdır. Son yıllarda özellikle durak tasarımı giderek ön plana çıkmıştır. İnekler gün içinde vücutlarını dinlendirmek ve vakit geçirmek için bu duraklarda beklerler ya da yatarlar. Durak tasarımlarında dikkat edilmesi gereken birçok bölüm vardır. Bunlara durak genişliği, durak uzunluğu, durak zemini, boyun rayı, göğüs demiri, durak zeminin eğimiörnek verilebilir.
Durak boyutları tasarlanırken işletmenin yetiştiriciliğini yapacağı ırk çok önemlidir. Çünkü büyük ırk bir süt ineği yetiştiriciliği yapacak olan işletme küçük ırk bir ineğin ölçülerini baz alarak bu tasarımı yapacak olursa sonuç hüsran olacaktır. Bu sebeple duraklar, yetiştiriciliği yapılacak olan ırkın vücut ölçülerine göre tasarlanmalıdır. Durak tasarımında son derece önemli olan etkenlerden biri ise durak zeminidir.Durak zemini son yıllarda dikkat çeken bir konudur ve işletmeler duraklara ineklerin rahat etmeleri için yatak tercih etmektedir. “İnek Yatağı” olarak tabir edilen ve genellikle kauçuk malzemeden yapılan ürünler duraklara serilerek daha konforlu bir alan oluşturulur. Kendi yaptığımız çalışmada da yapılan diğer çalışmalarda da ineklerin yumuşak ve kuru olan yatakları sert, ıslak ya da nemli yataklara göre daha fazla tercih ettiği bulunmuştur. Bu yataklar ineklere daha yumuşak bir dinlenme alanı sunar ve onlarıverim açısından son derece önemli bir davranış olan yatma davranışına teşvik eder. Bir ineğin yatma davranışını göstermesi yani yatması memelerine olan kan akışını arttırır ve vücudunun dinlenmesini sağlar. Bu alandaki çalışmalar incelendiğinde yatma süresinin artmasıyla birlikte elde edilen süt veriminde yaklaşık olarak %15-20 oranında artış sağlandığı görülmektedir.
Sonuç olarak işletmeler inekleri için ne kadar konforlu bir ortam sunarsa bunun karşılığını verim artışı olarak alırlar. Buradaki verim artışı hem süt verimi hem de döl verimi olarak düşünülmelidir. Ancak, barınakların tasarlanması işletme kurulumunun en başında düşünülmesi gereken bir konudur. İşletme kurulduktan sonra yapılacak değişiklikler büyük maliyetlere neden olabilir. Burada tavsiyemiz süt sığırı işletmeciliği yapılacaksa işletme tasarlanırken kullanışlılık ve konforun kişilerden ziyade inekler tarafında olmasıdır. Kısacası ineklerinizi mutlu ederseniz onlarda mümkün olduğu kadar sizleri mutlu etmeye çalışır.
