Bu daralmalar, solunum yollarındaki kasların kasılmasına, mukozanın şişmesine ve buradaki salgının artmasıyla orantılıdır.
· Astımın yaygın belirtileri şunlardır:
Öksürme, göğüste ıslık sesi ya da hırıltı, nefes daralması, göğüste daralma hissi.
Astıma neler neden olur?
Astım her yaşta başlayabilir. Astıma neyin neden olduğunu bilmek zordur, fakat şimdiye kadar bildiklerimize göre:
· • astım kalıtım yoluyla geçebilir
· • çağdaş yaşam tarzlarının – konut ve diyet değişiklikleri ve daha hijyenik bir ortam gibi – birçok yönleri astımın artmasına katkıda bulunmuş olabilir
· • hamilelik sırasında sigara içilmesi çocuğun astım olma olasılığını arttırmaktadır
· • sigara içilen ortamlarda bulunulması astım olma olasılığını arttırmaktadır
· • işyerinde tahriş edici maddeler bulunması bir kişinin astım olmasına yol açabilir
· • çevre kirliliği astım belirtilerinin kötüleşmesine yol açabilir, ancak astıma neden olduğu kanıtlanmamıştır.
Astım belirtilerini başlatabilen (tetikleyebilen) şeyler nelerdir?
Tetikleyici, hava yollarını tahriş eden ve astım belirtilerinin görülmesine neden olan her şeydir. Herkesin astımı farklı olup büyük olasılıkla birkaç tetikleyici olur. Soğuk algınlığı ya da grip, tütün dumanı, egzersiz, ve çiçektozu, kürklü ya da tüylü hayvanlar ya da ev tozu akarları gibi şeylere duyulan alerjiler ve bazı ilaçlar yaygın tetikleyiciler arasındadır.
Astım nasıl tedavi edilir?
Astımınızı kontrol altına almanızı sağlayacak bazı mükemmel tedavi şekilleri mevcuttur. Astım tedavilerinin çoğunu uygulamanın en etkili yöntemi, ilacın solunarak doğrudan akciğerlerinize girmesinin sağlanmasıdır. Bunun için çeşitli “inhaler” tipleri mevcut olup size en rahat geleni kullanmanız ve bunun doğru kullanılabilmesi önemlidir.
Başlıca iki tür astım ilacı vardır – rahatlatıcılar(bronkodilatatörler) ve önleyiciler(steroidler):
• Rahatlatıcı inhaler çeşitleri genellikle mavi renkli olup belirtilerin hafifletilmesi için alınır. Bunlar daralan hava yolları çevresindeki kasları rahatlatarak çabuk sonuç verir. Astım krizlerinin tedavisinde kullanılması gerekir. Rahatlatıcı inhaler ilacınızı haftada 3-4 kez kullanmanız gerekirse, belirtilerinizin gözden geçirilerek kontrol altına alınabilmesi için doktorunuza tekrar başvurmanız gerekir.
• Önleyiciler genellikle kahverengi, kırmızı ya da turuncu renkli inhaler çeşitleridir. Bunlar hava yollarındaki şişme ve iltihaplanmayı kontrol altına alarak, aşırı ölçüde hassas olmalarını önleyerek ve şiddetli krizler yaşama riskini azaltarak işlev görür. Etkileri zaman içerisinde ortaya çıkıp arttığından, kendinizi iyi hissetseniz bile her gün, genellikle sabah ve akşam alınmaları gerekir.
Bir kriz halinde ne yapmalısınız?
· • Rahatlatıcı inhaler ilacını iki kez püskürtün
· • Dik oturup dar giysilerinizi gevşetin
· • Kriz sırasında hemen bir iyileşme görülmezse, beş dakika boyunca ya da belirtilerde düzelme oluncaya dek dakikada bir püskürtme uygulamaya devam edin
Belirtilerinizde beş dakikada düzelme olmazsa – ya da kuşkudaysanız – ve özellikle:
Konuşamayacak kadar soluksuz ya da halsiz iseniz,dudaklarınız mavi ise (morarmışsa)
Acele doktor çağırın ya da 112 numaralı telefonu arayın.
Dr. Ahmet TAŞDEMİR
İlçe Sağlık Müdürü
TSM Başkanı
