Yürütülen çalışmalarla ishale bağlı ölümler, çocuk ölümleri içerisinde ikinci sıradan yedinci sıraya gerilemiştir.

Beş yaş altı çocuk ölümlerinin %3.82’sinin ishale bağlı olduğu, ishalin en sık 6–23 ay arasında ve Ağustos ayında görüldüğü göz önüne alınarak bunun daha düşük seviyelere çekilebilmesi için “Ağızdan Sıvı Tedavisi Haftası” (AST Haftası) etkinlikleri yapılmaktadır.

İlimizde bu konuda çeşitli faaliyetler düzenlenmekte, hizmet içi ve halk eğitimleri yapılmaktadır. Ayrıca birinci basamak sağlık kurumlarında bulunmakta olan ishal tedavi köşelerinde ağızdan sıvı tedavisinin nasıl verileceği konusunda bilgilendirme yapılmaktadır.

Bebek ve çocuklarda günde 3 kereden fazla sayıda sulu dışkılama ishal olarak kabul edilmektedir.

İshal, özellikle bebek ve çocuklarda vücuttan önemli ölçüde su, tuz ve mineral kaybına yol açar. İshalin başlıca nedeni; bakteri, virüs ve parazitler tarafından oluşturulan enfeksiyonlardır. Ayrıca beslenme hataları, doğuştan metabolizma hastalıkları, antibiyotik kullanımı gibi sebepler de ishale neden olmaktadır. Yenidoğan ve süt çocuklarında, ishal daha kolay oluşur ve daha ağır bir seyir izler.

Bebeklerde ishal riskine karşı anne sütü en önemli korunma faktörüdür. Annelerin bebeklerini doğar doğmaz emzirmeye başlamasının, bebeklere ilk 6 ay sadece anne sütü verilmesinin ve 6. aydan sonra uygun ek besinlerle beraber emzirmenin 2 yaşına kadar sürdürülmesinin bebeklerde ishale bağlı ölümleri en aza indirdiği bilinmektedir.

Bebek ve çocukların bakım ve beslenmesinde kişisel ve ev hijyeni çok önemli olup,   6. aydan sonra anne sütüne ek olarak ek gıda alan bebekler için kullanılan malzemelerin temiz tutulması, el temizliğine özen gösterilmesi ve bebeklerin besinleri hazırlanırken kaynatılıp soğutulmuş içme suyu kullanılması gerekmektedir.

 İshalli bebeğe yaklaşımda; bebeklerin sık sık emzirilmesi, şiddetli ishallerde, kaybedilen sıvı ve minerallerin yerine konması amacıyla, sağlık ocaklarından ve ana- çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezlerinden ücretsiz alınabilen tuz-şeker çözeltisinin (ORS) bebeklere içirilmesi, doktora danışılmadan bebeklere ishal kesici ilaç verilmemesi önemli noktalardır.

Ayrıca ishalli çocuklarda; çocuklara her zaman verilenden daha çok su verilmesi ve pirinç, patates, ekmek, yağsız et, yoğurt, muz, elma ve havuç suyunun tercih edilmesi, yağlı besinler, çay, kola gibi çok şeker içeren içeceklerden kaçınılması gerekmektedir.

Bebek ve çocuklarda sulu dışkılama, kusma, dışkılarında kan olması, iştahlarında azalma, ateşlerinde yükselme ve gözlerinde çökme durumlarında ailelerin vakit kaybetmeden doktora başvurmaları önerilmektedir.

Hedefimiz tedavisi çok kolay ve ucuz olan ishali, ölümcül bir hastalık olmaktan çıkarmaktır.

 

                                                                                                                                                                                                             DR: Ahmet TAŞDEMİR                                                                                                                                                                                     İlçe Sağlık Müdürü                                                                                                                                                                           TSM Sorumlu Hekimi